diensten
Bouwhistories is een freelance studie- en adviesbureau voor onroerend erfgoed gevestigd in Gent. Het studiebureau richt zich onder meer op eigenaars en beheerders van historisch waardevol patrimonium, (restauratie)architecten, restaurateurs en steden en gemeenten.
Of het nu gaat om vastgesteld (bouwkundig) erfgoed, om een beschermd monument of om een beschermd stads- of dorpsgezicht: wanneer je plannen hebt op een site met onroerend erfgoed is het raadzaam om de nodige erfgoedstudies te laten opmaken. Het studiebureau staat voor professionele erfgoedstudies op maat van de opdrachtgever en van de site.
Bouwhistories biedt verschillende types erfgoedstudies aan: bouwhistorisch onderzoek, al dan niet aangevuld met een waardenstelling, CHE-rapporten en beheersplannen. Vanuit onze ervaring in de architectuur kan je bij bouwhistories ook terecht voor erfgoed- en restauratieadvies. Hieronder worden deze studies verder toegelicht.
BOUWHISTORISCH ONDERZOEK
Een bouwhistorisch of architectuurhistorisch onderzoek schetst de bouwgeschiedenis van een site of een pand. Elk bouwhistorisch onderzoek start met een plaatsbezoek en met het verzamelen van gegevens, bronverwijzingen, documenten en afbeeldingen (desktopanalyse). Dit wordt verder aangevuld met literatuur- en archiefonderzoek. De Handleiding bouwhistorisch onderzoek, opgesteld door het Agentschap Onroerend Erfgoed, wordt hierbij gebruikt als leidraad voor het onderzoek.
De doelstellingen van een bouwhistorische studie kunnen heel uiteenlopend zijn: als basisdocument bij (gerichte) sloop of bij een herbestemmingsonderzoek, als toetsingsintrument bij de ontwikkeling van een restauratievisie of als onderdeel van een restauratie(premie)dossier. We trachten hierbij de bouwgeschiedenis ook steeds visueel in kaart te brengen.
Naargelang het statuut van het erfgoed (inventarispand, beschermd monument of beschermd dorps- of stadsgezicht) en de doelstelling van het onderzoek wordt de omvang en de diepgang van het architectuurhistorisch onderzoek bepaald en het studietraject uitgestippeld. In bepaalde gevallen kan gebruik gemaakt worden van een onderzoekspremie van het Agentschap Onroerend Erfgoed.
WAARDENSTELLING
Het bouwhistorisch onderzoek kan aangevuld worden met een waardenstelling of een erfgoedwaarderingsplan. De waardenstelling vestigt de aandacht van de opdrachtgever, de (restauratie)architect en/of de gemeente op de waardevolle elementen op de site of in het pand. Het waarderingsplan helpt zo om bepaalde keuzes te maken tijdens het ontwerpproces, om bepaalde keuzes te verantwoorden of om doelstellingen met betrekking tot behoud te formuleren.
Op basis van de resultaten van het bouwhistorisch onderzoek en een rondgang in situ worden de erfgoedwaarden op een objectieve wijze in kaart gebracht, benoemd en toegelicht. Bouwhistories ontwikkelde hiervoor een eigen methode gebaseerd op de wetgeving van het Agentschap Onroerend Erfgoed en de richtlijnen van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
CHE-RAPPORTEN
Voor sites of panden die volgens het Gewestplan gelegen zijn in gebieden met culturele (C), historische (H) en/of esthetische (E) waarde of voor vastgesteld bouwkundig erfgoed kan het aangewezen zijn om voorafgaandelijk aan het ontwerp een CHE-rapport te laten opstellen. Dit wordt vaak ook gevraagd door de erfgoedconsulent om het nieuwe project te kunnen beoordelen.
In het CHE-rapport wordt de algemene bouwgeschiedenis van het pand geschetst en worden de erfgoedwaarden op objectieve wijze geïnventariseerd en gewaardeerd. De erfgoedwaarden worden steeds gekaderd binnen de lokale historisch waardevolle context. Bij grotere gehelen wordt ook de ensemblewaarde in rekening genomen.
Het CHE-rapport vestigt de aandacht van de opdrachtgever en de (restauratie)architect op de waardevolle elementen op de site of in het pand en helpt bij het maken van ontwerpkeuzes. Op die manier kunnen bepaalde ontwerpbeslissingen objectief verantwoord worden.
BEHEERSPLANNEN
Het beheersplan is een instrument dat – zoals de naam aangeeft – helpt bij het beheer van waardevol patrimonium. Het beheersplan bevat, naast een historische nota en een inventarisatie van de erfgoedwaarden per gebouwonderdeel, ook een luik visie op de toekomstige ontwikkeling en een tabel met (onderhouds)maatregelen met aanbevelingen aangaande frequentie, materiaalgebruik en technieken.
Een beheersplan is verplicht voor UNESCO-werelderfgoed en is noodzakelijk voor het verkrijgen van een erfgoedpremie voor werken aan of in een beschermd historisch landschap, een archeologische site, een stads- of dorpsgezicht of een erfgoedlandschap.
ERFGOED- & RESTAURATIEADVIES
Als eigenaar of beheerder van onroerend erfgoed of als (restauratie)architect kan je bij bouwhistories terecht voor erfgoed- en restauratieadvies. Het erfgoedadvies kan zowel bestaan uit de opmaak van een masterplan voor een complex of het vastleggen van een onderhoudstraject, als uit een herbestemmingsonderzoek of uit het vinden van een geschikte restauratiearchitect.
Bouwhistories biedt als erfgoeddeskundige onder meer ondersteuning doorheen het ontwerpproces voorafgaand aan de (partiële) sloop, de uitbreiding, de renovatie en/of de restauratie van een historisch waardevolle site of gebouw. Bouwhistories kan hierbij instaan voor de communicatie met de bevoegde overheden, zoals het Agentschap Onroerend Erfgoed, een Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst (IOED) of de dienst Monumentzorg van de stad waar het goed zich bevindt.
Tot slot adviseert bouwhistories over mogelijke erfgoedpremies en subsidies, de daaraan gebonden voorwaarden en de geldende termijnen die daarmee gepaard gaan.