Pastorie Sint-Martinus
Erpe, 2018
Projectgegevens
ONTWERPER
Hendrik Geirnaert (1860-1920)
PERIODE
18de & 20ste eeuw
STATUUT
beschermde monument
OPDRACHT
beheersplan
OPDRACHTGEVER
SERCK | BURO VOOR VRIJE RUIMTE voor Gemeente Erpe-Mere
Toelichting
De pastorie is opgericht in 1763. Een beeltenis uit 1782 toont een dubbelhuis bestaande uit vijf traveeën, twee bouwlagen onder een zadeldak, met links en rechts twee aanbouwen van telkens één bouwlaag onder een schilddak. Wellicht werd in de loop van de 19de eeuw de stal links van de woning opgehoogd om twee kamers voor huispersoneel in onder te brengen. De eerste grote renovatie vond plaats in 1904 naar ontwerp van Hendrik Geirnaert. Doorheen de 20ste eeuw werden verschillende keren onderhoudswerken uitgevoerd. Het gebouw is sinds 2009 niet langer gebruik als pastorie.
De pastorie van Erpe is een vroeg en mooi voorbeeld van de typologie ‘pastorie’. Het grondplan van het woongebouw vertrekt van een centrale gang waarop de kenmerkende functies aantakken. De dienstenfuncties zijn ondergebracht in de annexen en bijgebouwen. De wisselende bewoning verzekerde een regelmatig onderhoud en aanpassingen aan de contemporaine smaak en comforteisen.
De kern uit 1763 bevat nog een groot aantal 18de- en 19de-eeuwse elementen, zoals bijvoorbeeld de afwerking van de zijgevels, de ramen in de achtergevel (gelijkvloers), de houten structuur, de vloertegels in het stooklokaal en de brede houten beplanking. Zowel voor het woonhuis als de annexen eindigen de historisch waardevolle ingrepen met de restauratie uit 1904. Dit is niet alleen de best gedocumenteerde fase, maar sluit ook nauw aan bij de intrinsieke kwaliteiten van de pastorie: de ingrepen van architect Geirnaert liggen in de lijn van de oorspronkelijke pastorie, waardoor hij geen afbreuk doet aan het geheel.
De kapel van de H. Rochus is sinds haar oprichting in 1924 nagenoeg ongewijzigd gebleven. Hoewel de kapel en de inrijpoort op zich historisch minder waardevol zijn, vormen ze een essentieel onderdeel van het geheel en dragen ze bij tot de perceptie van het betreden van het perceel.